21 қараша - Темекіні тастайтын күн!

Бұл күн әр жыл ерекше. 2019 жыл үшін бұл күн 21 қараша.

Жыл сайын қарашаның үшінші бейсенбісінде бірқатар Батыс елдері темекі шекпейтін күнді атап өтеді. Оны 1977 жылы Американдық онкологиялық қоғам құрды.

Естеріңізге сала кетсек, осы жылдың қаңтарынан бастап Қазақстанда темекі өнімдері қымбаттаған болатын.

Қазақстанда өндірілетін темекі өнімдерінің 99,4 проценті Алматы облысының үлесінде. Қаңтар айында мұндағы өндіріс 34 процентке кеміген. Сарапшылардың айтуынша, темекі өндірісінің азайуына Қазақстанның Дүниежүзілік денсаулық сақтау ұйымындағы, темекіге қарсы күрес конвенциясының принциптерін ұстануы әсер етті. Яғни темекі өнімдерін жарнамалауға тыйым салды. Екіншіден, қоғамдық орындарда шылым шегуге шектеу қойды және кәмелеттік жасқа толмағандарға темекі сатылмайтын болды.

Оның үстіне соңғы уақытта электронды темекіні тұтынушылар саны көбейе бастаған. Статистика комитетінің мәліметтеріне қарағанда 2014 жылы қазақстанда 25 миллион данадан астам темекі шығарылған. 2015-те бұл көрсеткіш бірден 19 жарым миллион данаға дейін қысқарды. Ал 2017-де шамамен 17 миллион 900 мың болса 2018-де 1,2 процентке жоғарылап, 18 миллион 144 мыңға жетті.

Дүниежүзілік денсаулық сақтау ұйымының мәліметтері бойынша:

- әлемде өлімнің 90% өкпе обырынан, 75% - созылмалы бронхиттен және 25% - темекі шегуден жүректің ишемиялық ауруынан;

- планетада әрбір он секунд сайын бір темекі шегуші қайтыс болады (2020 жылға қарай бұл деңгей үш адамға бір адамға жетуі мүмкін);

- Ресейде әрбір оннан кем емес әйел темекі шегеді;

- Бүгінгі таңда Ресей ерлерінің 50-60% -ы ауыр темекі шегушілер деп айтуға болады (кейбір санаттағы азаматтардың арасында бұл көрсеткіш 95% құрайды).

- Темекі шегу және онымен туындаған аурулар жыл сайын Ресейдің кем дегенде миллион азаматын өлімге әкеледі.

Халықаралық мүгедектік күні - бұл барлық азаматтардың денсаулығы мен әл-ауқатына, олардың әрқайсысының денсаулығы мен денсаулығы үшін жауап беретін, сонымен қатар қоғамдық денсаулықты сақтау және денсаулығын әлеуметтік қорғау құқығы.

Сауалнамаға сәйкес респонденттердің 47% сауалнамаға тіркелді, олардың 38% сәйкес емес, 9% немесе 6%.

Респонденттердің 12% -ының айтуынша темекіні тастау оңай, 56% -ы қиын деп санайды, 4% бұл мүмкін емес деп санайды, 28% бұл туралы ойламады. Сонымен бірге, сауалнамаға қатысқан азаматтардың 21% -ы темекіні тастауға тырысты, бірақ көбіне сәтсіз болды. Респонденттердің 30% темекіні тастауды қолдау орталықтарының барын біледі, 70% білмейді.

Темекі шегудің денсаулыққа зияны туралы жақсы біле отырып, аздаған азаматтар никотинге тәуелділіктен арылғысы келетіндігін атап өткен жөн. Адам темекі шегудің денсаулығына тигізетін зардаптарының ауырлығын түсінбейді немесе ауру оған әсер етпейді деп санайды немесе темекі шегу әдеті соншалықты күшті болғандықтан, одан бас тартуға жол жоқ.

Сондықтан, темекі шегуді тоқтату күні аясында көптеген елдерде денсаулық сақтау мекемелерінің белсенділері мен өкілдері тұрғындарға никотиннің зияны мен темекіден арылудың жолдары туралы ақпараттандыруға бағытталған түрлі білім беру, қайырымдылық және басқа да шараларды өткізеді.

Еске салайық, жыл сайын 31 мамырда Дүниежүзілік темекіге қарсы күрес күні атап өтіледі.